Rodzina Sternów dostrzegła, iż zegarki Patek Philippe mają zbyt skomplikowane oznaczenia i są identyfikowane w archiwach w oparciu o numery kopert oraz mechanizmów. Uznano, że należy zerwać z taką metodyką nazewnictwa i skoncentrować się na prostych referencjach oraz nazwach, które będą łatwe do zapamiętania dla klientów. Tak narodziła się Calatrava w postaci modelu Ref. 96, a rzeczona referencja stanowiła nawiązanie do szkicu na bazie którego powstała. Dla Patek Philippe był to szczególny zegarek z dwóch powodów. Po pierwsze, jego wygląd inspirowany kredo Bauhausu, iż forma podąża za funkcją, miał nadać ton określający design naręcznych „czasomierzy” klasycznych XX wieku i po drugie, wreszcie po latach posuchy zaprezentowano zupełnie nowy, własny mechanizm. Wcześniej firma Patek Philippe zaopatrywała się w werki pochodzące od LeCoultre, Piaget, a także innych dostawców, których konstrukcje były poddawane modyfikacjom oraz przystosowywane do potrzeb genewskiego producenta. Choć pierwsze referencje 96 z 1932 roku nadal posiadały mechanizm od LeCoultre, to już dwa lata później ten stan rzeczy uległ zmianie w postaci manufakturowego kalibru 12’’’120. W tym samym czasie zaprezentowano również pierwszą Calatravę w kopercie ze stali cechującą się sektorową tarczą oraz własnym mechanizmem Patek Philippe. Mam na myśli Ref. 96 SC będący pierwowzorem dla zegarka o numerze referencyjnym 5296R-001, którego dotyczy dalsza część artykułu.

Dominujący jest tu kolor srebrzysto-szary stanowiący tło dla oznaczeń w tonacji błękitu pruskiego do którego nawiązują również barwione termicznie stalowe wskazówki. Calatrava Ref. 5296R-001 zawiera tarczę sektorową z odseparowanymi wskazaniami godzin, minut oraz sekund, korespondującymi z długością przypisanych im wskazówek. W opisany design idealnie wkomponowano datownik cechujący się pierścieniem cyfrowym o znakomicie dobranej czcionce w sensie jej kroju, a także wielkości. Całość jest bardzo czytelna i sprawia doskonałe wrażenie podczas codziennego użytkowania. Dzieje się tak między innymi dzięki subtelnie chropowatej fakturze tarczy, pięknie mieniącej w refleksach światła. Pozytywne wrażenia dopełnia idealnie dopasowana koronka upiększona krzyżem Calatravy symbolicznie nawiązującym do katolickiej żarliwości Antoniego Norberta Patka oraz historycznego wsparcia Stolicy Apostolskiej przez firmę Patek Philippe. Krzyż zarejestrowany jako logo genewskiej manufaktury ma swoje źródło w 1870 roku i znaczenie jednoznacznie religijne odnoszące do cysterskiego Zakonu Rycerskiego powstałego w Kastylii w 1158 roku.

Calatrava oznaczona numerem referencyjnym 5296R-001 wyróżnia się spośród reszty kolekcji wyglądem kreującym wrażenie klasyki o sportowym zacięciu. Odbiór wzmaga sektorowa tarcza, jednakże byłoby aberracją umieszczanie rzeczonego zegarka po stronie wzornictwa wyczynowców typu Hublot MP-05 LaFerrari Aperta. Calatrava Ref. 5296R-001 przywodzi na myśl raczej wyścigówkę dla dżentelmena, jak Aston Martin DB11, choć to dopiero połowa pozytywnych wrażeń. Drugą ich część uwidacznia przeszklony, zakręcany dekiel kryjący manufakturowy mechanizm Patek Philippe 324 S C.

Składający się z 213 części mechanizm oznaczony jako kaliber 324 S C ma 3,3 mm grubości oraz 27 mm średnicy sprawiającej, iż doskonale współgra z rozmiarami koperty nie wprowadzając dysonansu estetycznego. Patrząc na werk w pierwszej kolejności uwagę przykuwa wykonany z 21-karatowego złota wahnik ozdobiony szlifem genewskim perłowym, szlifem genewskim liniowym, szlifem genewskim kołowym, szlifem promienistym oraz upiększony wizerunkiem krzyża Kalatrawensów. Jednokierunkowy ruch obrotowy wahnika powoduje nakręcanie sprężyny w bębnie. Pracuje on na łożysku kulkowym i zawiera zanitowany element łożyska, mianowicie zębaty wieniec, do którego za pośrednictwem sprężyny dociskana jest dźwignia z kołem zębatym udekorowanym techniką groszkowania. Zmienny docisk sprężyny powoduje wahliwości dźwigni, a sposób jej działania zależy od kierunku obrotu wahnika. Jeżeli masa zamachowa porusza się zgodnie z ruchem wskazówek zegara wówczas zazębienie jej wieńca z wymienionym wyżej kołem zębatym przekłada się na pracę dźwigni powodującą obrót koła zapadkowego automatycznego naciągu, które poprzez przekładnię nakręca sprężynę w bębnie. Ruch wahnika w przeciwnym kierunku jest jałowy. Firma Patek Philippe dopuszcza nawijanie sprężyny napędowej na wałek bębna przy użyciu koronki, jednakże z ograniczeniem do rozruchu zegarka i przy limitowanej liczbie przekręceń koronki do około dziesięciu. W pełni naprężona sprężyna zamknięta w bębnie dostarcza energii na maksymalnie 45 godzin autonomii chodu. Nie jest to wartość szczególnie imponująca, lecz wystarczająca w przypadku regularnego, w miarę codziennego użytkowania zegarka. Problem dłuższych przerw można rozwiązać stosując rotomat. Udekorowany szlifem promienistym bęben zawiera na obwodzie wieniec zębaty pełniący rolę koła napędowego.

Energia sprężyny napędowej, poprzez koło napędowe współpracujące z zębnikiem minutowym i dalej za pośrednictwem przekładni chodu, trafia do wychwytu, który dzięki współpracy z oscylatorem reguluje ich prędkość obrotową. W ten sposób ruch przekładni chodu transmituje informację o skali czasu, a dzięki powiązaniu przekładni chodu z przekładnią wskazań zegarek prezentuje aktualny czas. W mechanizmie oznaczonym jako kaliber 324 S C zastosowano wychwyt kotwicowy oraz oscylator balansowy cechujące się innowacyjnością i jakością wykonania stojącą na najwyższym poziomie, co wykażę prezentując kilka niepodważalnych atutów. Koło wychwytowe wytworzono z monokrystalicznego krzemu w technologii Deep Reactive Ion Etching (DRIE). Przywołany proces produkcyjny jest w swojej istocie zbliżony do fotolitografii i polega na kształtowaniu struktur przestrzennych w krzemie metodą trawienia izotropowego. Jako ciekawostkę nadmienię, że z wafla krzemowego o średnicy 10 cm oraz grubości 0,5 mm można uzyskać 250 kół wychwytowych. DRIE pozwala na wytwórstwo małych części o najbardziej wyszukanych kształtach z zachowaniem wysokiej precyzji wykonania. Co więcej, uzyskane komponenty wymagają jedynie delikatnego oczyszczenia powierzchni, więc są niemalże natychmiast gotowe do użycia. Ponadto charakteryzują się twardością 1100 w skali Vickersa, podczas gdy dla stali rzeczona wartość wynosi 700. Krzemowe części są lekkie, wykazują odporność na wpływ pól magnetycznych, a także nie wymagają smarowania, co z zegarmistrzowskiego punktu widzenia ma szczególne znaczenie. Listę zalet w ramach wychwytu uzupełnia solidne pozycjonowanie kotwicy. Jej mostek pełni dwojaką rolę – łożyskuje kotwicę oraz pozycjonuje w stosunku do koła wychwytowego, a także ograniczając jej ruch realizuje funkcję kołków oporowych.

Wiele ciekawego dzieje się też w obrębie oscylatora, który wespół z wychwytem ma kluczowy wpływ na dokładność działania zegarka. Firma Patek Philippe sięgnęła po balans aerodynamiczny Gyromax nawiązując do swojego szwajcarskiego patentu nr 261431 z 15 maja 1949 roku oraz szwajcarskiego patentu nr 280067 z 31 grudnia 1951 roku. Pierwowzór oparty był na dwuramiennym kole balansu, gdzie w górnej części wieńca wykonano osiem zagłębień, w których umieszczono kołki. Na nich osadzono walcowe ciężarki przecięte z jednej strony umożliwiając bardzo precyzyjną regulację momentu bezwładności balansu, a co za tym idzie dokładności chodu zegarka. Wycięcia przeciwległych ciężarków są parami odwrócone względem siebie. Skierowanie ich na zewnątrz wieńca spowoduje spieszenie „czasomierza”, natomiast spóźnianie wystąpi w sytuacji zwrócenia do osi obrotu. Współczesna wersja mechanizmu oznaczonego jako kaliber 324 zawiera czteroramienne koło oscylatora o powiększonej średnicy w stosunku do pierwowzoru i regulacji momentu bezwładności przy użyciu czterech ciężarków. Regulacja okresu oscylacji balansu odbywa się więc bez mechanicznej ingerencji w czynną długość włosa, jak ma to miejsce w przypadku stosowania przesuwek regulacyjnych. Do listy zalet bezwzględnie należy zakwalifikować sprężynę włosową Spiromax. Jej atut stanowi materiał, z którego została wykonana, a mianowicie Silinvar uzyskiwany na bazie krzemu w procesie próżniowego utleniania. Działanie spiralnej sprężyny zwrotnej Spiromax przypomina włos breguetowski cechujący się tym, iż zmiana promieni poszczególnych jego zwojów jest we wszystkich punktach jednakowa. W przypadku rozwiązania Breguet opisaną właściwość osiągnięto poprzez wygięcie ostatniego zewnętrznego zwoju do góry i ukształtowanie według krzywej złożonej z odcinków prostych oraz kołowych o różnych promieniach. Spiromax jest włosem płaskim, jednakże w przeciwieństwie do typowych włosów płaskich jego praca podczas rozwijania i zwijania nie jest ekscentryczna.

Decyduje o tym nie tylko materiał, z którego Spiromax został wykonany, lecz również wyraźnie grubsze zakończenie spirali umieszczone w kołku mocującym, a także sposób mocowania końca wewnętrznego w pierścieniu osadzonym na osi balansu. Dzięki wyżej wymienionym cechom, Patek Philippe poprawił izochronizm balansu niwelując wpływ temperatury, magnetyzmu, wstrząsów oraz pozycji pracy zegarka na jakość działania sprężyny włosowej. Oscylator otrzymał pozycjonowanie z zastosowaniem półmostka, a obydwa jego czopy pracują w łożyskach antywstrząsowych. Częstotliwość drgań balansu wynosi 4 Hz (28800 wahnięć na godzinę). Innowacyjność w wydaniu Patek Philippe przynosi wymierne korzyści nie tylko w kontekście kultury pracy mechanizmu, ale też precyzji pomiaru czasu. Ta osiąga dobową niedokładność chodu rzędu +1 sekundy przy czym różnica pomiędzy poszczególnymi pozycjami pracy zegarka nie przekracza 2 sekund odchyłki od wzorca czasu. Można więc uznać, że zegarek wywiązuje się ponadprzeciętnie ze swojej podstawowej funkcji oczywiście w porównaniu do konkurencyjnych konstrukcji mechanicznych.

Elitarne zegarmistrzostwo, jakiego przedstawicielem jest Patek Philippe, to nie tylko technikalia, lecz również jakość wykończenia części. Na tej płaszczyźnie genewski producent też ma się czym pochwalić, ponieważ kaliber 324 został wykonany zgodnie z wymogami Pieczęci Genewskiej zaadaptowanymi na potrzeby Pieczęci Patek Philippe. Płytę łożyskową potraktowano groszkowaniem, a krawędzie otworów łożyskowych załamano i wypolerowano. Wypolerowano na wysoki połysk również ich wewnętrzne powierzchnie z wyłączeniem fragmentów gwintowanych, w które wkręcane są śrubki. Pasami genewskimi pokryto powierzchnię mostka przekładni naciągu, mostka przekładni chodu, mostka koła sekundowego współpracującego z zębnikiem wychwytowym oraz półmostka kompletu balansowego, natomiast krawędzie mostków, półmostka załamano i wypolerowano. Wypolerowano również główki śrub, a niektóre kamienie łożyskowe oprawiono szatonami. Ponadto polerowaniu poddano osie centralne, ring przy osi kół, zęby, którym nadano optymalny kształt w celu minimalizacji tarcia i usprawnienia pracy przekładni. Całość sprawia doskonałe wrażenie stanowiąc pokaz wyśmienitego zegarmistrzostwa.

Podsumowując, Calatrava Ref. 5296R-001 to zegarek pięknie nawiązujący do historii Patek Philippe, obdarzony spektrum wysublimowanych detali oraz innowacyjności, które sugestywnie korespondują z DNA genewskiej manufaktury tworząc udaną ilustrację jej technicznego mistrzostwa podanego w klasycznej, purystycznej formie.