Rys historyczny

Zanim producent z Le Brassus wprowadził do oferty Royal Oak Offshore, stery nad Audemars Piguet przejęli Georges-Henri Meylan i Stephen Urquhart zastępując Georgesa Golaya zmarłego nagle w październiku 1987 roku. Stephen Urquhart stawiał przed firmą ambitne cele jednocześnie mając świadomość niedostatków, które należało jak najszybciej zniwelować. Problem dostrzegł w fakcie, iż odpowiedzialność za wizualizacje produktów oraz współpraca z działem technicznym były skoncentrowane na jednej osobie. Od 1975 roku design Royal Oak spoczywał bowiem w rękach Jacqueline Dimier i tylko od jej talentu, kreatywności, zależało powodzenie kolekcji. Zarząd Audemars Piguet uznał, że należy ten stan rzeczy zmienić i na przełomie lat 1988 / 1989 wokół Dimier zainicjował budowę zespołu projektowego do którego między innymi dołączył Emmanuel Gueit. Stephen Urquhart postanowił wykorzystać fakt świeżego spojrzenia nowych pracowników w kontekście rozwoju kolekcji, więc zwrócił się do Gueita z prośbą wypracowania koncepcji zegarka mającego uświetnić 20 lat istnienia Royal Oak.

Emmanuel Gueit z zaangażowaniem przystąpił do prac nad nowym projektem. Wykorzystując swoje spostrzeżenia co do zmieniających się trendów uznał, że kobiety noszą coraz większe zegarki, których wymiary niewiele ustępują modelom męskim i na tej podstawie doszedł do przekonania, iż mężczyznom należy zaoferować bardziej konkretny produkt charakteryzujący się nieco agresywniejszym wyglądem. Stwierdził również, że nowe dzieło powinno zawierać stoper, co miało dodać trochę sportowego sznytu. Pierwsze szkice powstały w 1989 roku i wywołały pozytywny odbiór wyższej kadry Audemars Piguet wyrażającej jednocześnie obawy o to, czy nowy produkt będzie w stanie odnieść sukces na miarę dotychczasowych modeli Royal Oak. Zasadność wątpliwości wynikała z faktu, iż wówczas modne było noszenie zegarków odznaczających się cienkimi kopertami zawierającymi mechanizmy kwarcowe. Kwarcowe Royal Oak sprzedawały się świetnie, lecz na bazie dotychczasowych doświadczeń uznano, że warto zaryzykować, więc sprawy w swoje ręce wziął dział techniczny. Dział techniczny wyraził stanowisko, iż jedną z najistotniejszych cech dzieła powinna być odporność na działanie pól magnetycznych, dlatego zaprojektowano dwie płyty antymagnetyczne z których jedną umiejscowiono pod tarczą, drugą w deklu, a ponadto wykonano klatkę otaczającą mechanizm. Wspomniane działania zwiększyły rozmiary koperty, co w konsekwencji ograniczyło paletę możliwości wyboru mechanizmu. Ostatecznie werk w postaci kalibru 889 dostarczyła firma Jaeger-LeCoultre, natomiast moduł stopera zrealizowano za pomocą przystawki pochodzącej od Dubois-Dépraz połączonej z mechanizmem bazowym poprzez zębnik usytuowany w osi koła minutowego oraz zębnik koła sekundowego, których obrót przenosił się na koło minutowe i sekundowe stopera. Praca przystawki oparta była na krzywkowych połączeniach, a fakt jej popularności wynikał z uniwersalności i łatwości montażu. Nowe dzieło otrzymało również wyższą klasę wodoszczelności w porównaniu do dotychczasowych modeli Royal Oak. Dodatkowo powleczono gumą koronkę oraz przyciski stopera, co wówczas zwiększyło poziom wyzwania technicznego.

Kiedy idea znalazła odzwierciedlenie w finalnym produkcie niektórzy pracownicy Audemars Piguet byli zaskoczeni wyglądem zegarka, a ponieważ gruba koperta nie specjalnie wpisywała się w rynkowy kanon, dlatego nowy produkt nazwano „ziemniak”. Ostatecznie zegarek nie ujrzał światła dziennego równo po dwóch dekadach istnienia kolekcji Royal Oak tylko kilkanaście miesięcy później czyli w 1993 roku. Do rozwiązania pozostawał jeszcze wybór nazwy „ziemniaka”. Przez krótki czas funkcjonowało określenie „Challenger”, aż w końcu zdecydowano o nawiązaniu do marynistycznych inklinacji Royal Oak i tak światu objawił się pierwszy Royal Oak Offshore. Jako ciekawostkę nadmienię, że zarząd Audemars Piguet nie był przekonany do nazwy Offshore stąd pierwsze 50 egzemplarzy wykonano z grawerem Royal Oak. Dopiero od numeru 51 pojawiła się pełna nazwa – Royal Oak Offshore.

Rynek przyjął nowy produkt w sposób ambiwalentny. Na firmę Audemars Piguet spadło wiele słów krytyki, między innymi Gérald Genta uznał, iż Offshore przypomina słonia morskiego, a wygląd zegarka nazwał herezją. Po przeciwnej stronie stanął agent AP we Włoszech, który stwierdził, że nowe dzieło ma szansę odnieść sukces. Miał rację, gdyż już po kilku latach liczba wyprodukowanych modeli Offshore stanowiła bezmała połowę wszystkich wytworzonych Royal Oak w stosunku 3500 do 8000. Dłuższa perspektywa czasowa zweryfikowała słuszność poglądów optymistów, bo w ciągu ćwierć wieku powstało ponad 120 referencji Offshore, a sama kolekcja cieszy się obecnie dużym zainteresowaniem klientów. Spośród feerii odmian poprzez niniejszy artykuł chciałbym zwrócić uwagę na model Ref. 26550AU oraz późniejsze jego wcielenia.

Audemars Piguet Royal Oak Offshore Ref. 26550AU

Royal Oak Offshore Ref. 26550AU / 26540ST / 26540OR

Wspomniany zegarek jest kombinacją cech wpisujących się w DNA manufaktury z Le Brassus, a także uwzględniających koncepcję Offshore. Mam na myśli charakterystyczne dla Audemars Piguet komplikacje takie jak stoper, tourbillon, takoż materiały wykraczające poza stal, złoto, platynę. Kopertę zegarka wykonano z włókna węglowego, co dobrze wkomponowuje się w sportowy sznyt oferty dzięki czemu „czasomierz” jest stosunkowo lekki pomimo średnicy 44 mm oraz grubości 14 mm. Włókno węglowe zestawiono z czarną ceramiką, z której wytworzono ośmiokątny pierścień, koronkę, przyciski obsługujące pracę stopera umieszczone w tytanowych osłonach. Stylistyka tarczy nawiązuje do modeli Offshore poprzez charakterystyczną dekorację „Méga Tapisserie”, a ponadto posiada upiększone masą luminescencyjną indeksy godzinowe wykonane z białego złota, wskazania stopera oraz widoczny na godzinie szóstej tourbillon, który, oprócz sekundnika usytuowanego na godzinie 9, dodaje całości „życia”. Wskazówki godzinową, a także minutową wytworzono z białego złota i one również zawierają masę świecącą.

Na tarczy między innymi znalazł się napis „Automatic”, co może stanowić cenną informacją zważywszy, że widok spod przeszklonego dekla stwarza sugestię zegarka z naciągiem manualnym. Tymczasem w manufakturowym mechanizmie oznaczonym jako kaliber 2897 użyto peryferyjny wahnik, który ukryto pod tarczą. W momencie prezentacji werku firma Audemars Piguet była pierwszą stosującą to rozwiązanie. Co prawda peryferyjne wahniki wcześniej wykorzystywał Patek Philippe (kaliber 350), Carl F. Bucherer (kaliber A1000), jednakże były one widoczne w przeciwieństwie do dzieła autorstwa Audemars Piguet, a ponadto różniły się konstrukcyjnie w kontekście działania naciągu. W kalibrze 2897 pracujący na łożysku kulkowym wahnik wykonuje po obwodzie mechanizmu pełny obrót o kącie 360 stopni i zazębia się z kołem związanym z wałkiem sprężyny. Koło to, obracając się, naciąga sprężynę umieszczoną w bębnie. W jego osi od strony dekla widoczne jest koło zapadkowe o skośnych zębach wraz ze sprężynującą zapadką. Rzeczone komponenty zapobiegają gwałtownemu rozwinięciu naciągniętej sprężyny i umożliwiają skierowanie jej siły napędowej na przekładnię chodu oraz dalsze podzespoły. Wahnik wraz z półwieńcem wykonano z platyny 950, a jego usytuowanie na obwodzie mechanizmu pozwala zmniejszyć grubość werku wnosząc dodatkowo walor estetyczny, ponieważ odsłania podzespoły stanowiące ucztę dla oczu. Jak na przysłowiowej dłoni widać części stopera, którego zasadę działania nieco przybliżę.

Komplikację tę oparto na kole kolumnowym koordynującym start, stop oraz reset wskazań. Naciśnięcie przycisku startu stopera obraca koło kolumnowe (1) o jeden ząb za pośrednictwem dźwigni włączającej, a dalej zapadki bezpośrednio współpracującej z kołem kolumnowym. To z kolei uaktywnia dźwignię kasującą (2), której końce oddalają się od krzywek centralnego koła sekundowego (3) oraz koła licznikowej wskazówki minutowej (4). Sekundowe koło włączeniowe (5) i sekundowe koło dodatkowe (6) cały czas zazębiają się ze sobą, a ich ostro zakończone zęby mają charakterystyczny trójkątny kształt. Centralne koło sekundowe, na osi którego osadzona jest sekundowa wskazówka licznikowa, zębów ma znacznie więcej, co pozwala dokładniej zliczać sekundy i w momencie pracy stopera poprzez jarzmo sprzęgające tworzy ono przekładnię z sekundowym kołem włączeniowym. Jeden pełny obrót centralnego koła sekundowego uaktywnia koło pośredniczące (7) zazębiające się z kołem minutowym obracającym się o jeden ząb, a tym samym powodującym przeskok minutowej wskazówki licznikowej o jedną minutę. Jak nietrudno się domyślić patrząc na tarczę Royal Oak Offshore, zarówno koło minutowe, jak i pośredniczące mają po 30 zębów, co odpowiada podziałce licznika wskazówki sumującej minuty. Zatrzymanie pracy stopera sprawia, że zapadka, której pozycja ustalana jest między innymi za pomocą sprężynki (8), zostaje wprowadzona na powierzchnię kolumny koła. Koło włączeniowe oddala się od centralnego koła sekundowego, które dodatkowo blokowane jest poprzez ruch dźwigni zatrzymującej (9) opierającej się drugim końcem na kole kolumnowym. Ciąg tych wszystkich zdarzeń umożliwia odczytanie pomiaru. Reset wskazań wprawia w ruch koło kolumnowe, zapadka (10) pozostaje na kolumnie koła, występ dźwigni kasującej (2) wpada we wcięcie między kolumny koła, a jej końce spadają na krzywki centralnego koła sekundowego i koła licznikowej wskazówki minutowej powodując ustawienie wskazówek licznikowych stopera w pozycji zerowej.

Przedmiot niniejszego opracowania odbieram bardziej w kategorii dzieła sztuki aniżeli podstawowego miernika czasu, jednakże zupełne zlekceważenie dokładności działania byłoby dużym błędem, gdyż jest to jedna z najistotniejszych cech dobrego zegarka. Precyzja pomiaru czasu w największym stopniu zależy od oscylatora oraz wychwytu. Royal Oak Offshore Ref. 26550AU, oprócz funkcji czasomierza, uzupełniono o obiegowe urządzenie wychwytu czyli tourbillon, który 26 czerwca 1801 roku opatentował Abraham-Louis Breguet. Jego wynalazek był wynikiem bezradności w efektywnym niwelowaniu błędów pozycyjnych. Zauważono bowiem, iż w zależności od pozycji w jakiej pracował zegarek (wertykalna, horyzontalna) otrzymywano niedokładności chodu o różnym nasileniu i pomimo zdiagnozowania przyczyny problemu nie potrafiono skutecznie się z nim rozprawić. Wynikało to z trudnych do pokonania kłopotów z wyrównoważeniem balansu, co wówczas było pochodną ograniczeń technologicznych i produkcyjnych. Breguet wpadł na pomysł kompensacji błędu niewyrównoważenia balansu poprzez umieszczenie wychwytu oraz oscylatora w obrotowej klatce, która wykonywała obrót wokół własnej osi. W trakcie obrotu wychwyt obiegał wkoło oś balansu, który także zmieniał swoje położenie w rezultacie czego błędy pozycyjne wyrównywały się. Obecnie znane są skuteczne i prostsze metody radzenia sobie z tym problemem, jednakże obiegowe urządzenie wychwytu wnosi walor estetyczny dodając wskazaniom uroku. Jest też jednym z wyznaczników elitarnego zegarmistrzostwa. Tourbillon zastosowany w Royal Oak Offshore Ref. 26550AU składa się z 85 części, jakich waga zasługuje na odnotowanie. Koło balansu wraz ze śrubami obciążeniowymi i wyważeniowymi wkręconymi w wieniec waży 0,017 gram, klatka waży 0,45 gram, a wychwyt 0,12 gram. Zegarmistrz potrzebuje trzech dni na złożenie wspomnianej komplikacji natomiast piętnaście dni trwa złożenie wszystkich 335 części mechanizmu oznaczonego jako kaliber 2897. Czynność tę od początku do końca zawsze wykonuje jeden zegarmistrz. Co więcej, werk jest dwukrotnie składany, najpierw w celu sprawdzenia poprawności działania konstrukcji, a gdy kaliber przejdzie wszystkie testy jest rozkładany, części są drobiazgowo czyszczone i następnie ponownie składane w finalną całość. Pozytywny obraz dopełnia wykończenie podzespołów werku. Płytę łożyskową oraz mostki poddano procesowi rodowania natomiast powierzchnie wybranych komponentów upiększono delikatnym szlifem, a także potraktowano piaskowaniem. Ich krawędzie ręcznie załamano i wypolerowano na wysoki połysk. Wypolerowano również krawędzie otworów na kamienie rubinowe, śrubki, główki śrub. Ponadto nie zabrakło dekoracji w postaci szlifu genewskiego perłowego, więc zważywszy na całość dobrze że wahnik w pomysłowy sposób został ukryty pod tarczą, ponieważ umożliwiono w ten sposób niczym nieskrępowane nacieszenie oczu piękną sztuką zegarmistrzostwa.

Premiera Royal Oak Offshore Ref. 26550AU miała miejsce podczas genewskiej wystawy Salon International de la Haute Horlogerie w 2011 roku. W 2015 roku zaprezentowano nową wersję Royal Oak Offshore Ref. 26550AU, ale tym razem zrezygnowano z napisu „Automatic” na tarczy, a zamiast tego wykonano dodatkowy otwór uwidaczniający pracę wahnika oraz koła związanego z wałkiem sprężyny napędowej bębna. Obrazuje to powyższy materiał filmowy. Jednakże firma Audemars Piguet nie powiedziała ostatniego słowa w kontekście designu rzeczonego Offshore. W latach 2016-2017 na fali sukcesu wielobarwnych Diverów wprowadzono do oferty nowe zestawienia kolorystyczne i materiałowe.

Włókno węglowe, a także ceramikę zastąpiono stalą (Ref. 26540ST) oraz różowym złotem (Ref. 26540OR). Zegarki nabrały też więcej życia dzięki pogodnej kolorystyce tarcz, którą dopasowano do wyglądu koronki, przycisków stopera, paska. Powyższe modele są limitowane do 3 sztuk (z wyłączeniem wersji niebieskiej – limitacja 15 sztuk) i sprzedawane w butikach Audemars Piguet. De gustibus et coloribus non est disputandum, tak więc przytoczoną sentencją pozwolę sobie zakończyć publikację nie rozwodząc się nad słusznością działań manufaktury z Le Brassus. Nadmienię tylko, iż mnie przypadło do gustu wzornictwo Royal Oak Offshore Ref. 26540.

Specyfikacja techniczna

Referencja: 26550AU / 26540ST / 26540OR

Koperta

Średnica: 44 mm
Grubość: 14,45 mm
Materiał: Włókno węglowe / Stal nierdzewna / Różowe złoto
Wodoszczelność: 100 m (10 ATM)

Pierścień koperty

Materiał: Ceramika / Stal nierdzewna / Różowe złoto

Mechanizm

Kaliber: 2897
Średnica: 35 mm
Grubość: 7,75 mm
Liczba kamieni: 34
Liczba części: 335
Minimalna gwarantowana autonomia chodu: 65 godzin
Częstotliwość drgań balansu: 3 Hz (21600 wahnięć na godzinę)

Funkcje

Wskazanie godzin, minut, sekund
Tourbillon
Stoper